วันพฤหัสบดีที่ 16 มิถุนายน พ.ศ. 2554

หมวก 6 ใบ คิด 6 แบบ

หมวก 6 ใบ คิด 6 แบบ( Six Thinking Hats)

โดย...ดร.สุทธิชัย ปัญญโรจน์

                เมื่อ พูดถึงเรื่องของความคิดและเรื่องของระบบสมองของคนเราแล้ว มีความสลับซับซ้อนมากจึงมีคนคิดค้นเครื่องมือหลากหลายชนิดมาเพื่อให้เกิด กระบวนการเรียนรู้ เข้าใจและเกิดความสนุกสนานในการเรียนรู้เกี่ยวกับกระบวนการคิด ซึ่งมีเครื่องมือต่างๆ เช่น การทำ Mind Mapping , หลักคิดแบบพุทธศาสนา โยนิโสมนสิการ และเครื่องมืออีกหลากหลาย แต่ในที่นี้กระผมขอพูดถึงเครื่องมือตัวหนึ่งคือ หมวก 6 ใบ คิด 6 แบบ หรือ ภาษาอังกฤษเรียกว่า Six thinking hats

                Six thinking hats คือ เครื่องมือที่ช่วยให้การคิดมีระบบเป็นการคิดอย่างมีโฟกัส มีการจำแนกความคิดออกเป็นด้านๆ และคิดอย่างมีคุณภาพ เพื่อช่วยจัดระเบียบการคิด ทำให้การคิดของคนเรามีประสิทธิภาพมากขึ้น

                ดร. Edward de Bono (เอดเวิร์ด เดอ โบโน) เป็นผู้คิดเครื่องมือดังกล่าว เพื่อให้การคิดเป็นระบบเพื่อให้ผู้เรียนมีหลักในการจำแนกความคิดออกเป็น 6 ด้าน ทำให้เกิดความคิดในการแก้ปัญหาและตัดสินใจอย่างเป็นระบบ เป็นการเพิ่มศักยภาพให้ทักษะการคิด ทำให้ไม่คิดข้ามไปข้ามมา หรือคิดพร้อมกันทุกอย่างในเวลาเดียวกัน ทำให้ประหยัดเวลา

                การคิดตามทฤษฏีของดร. Edward de Bono (เอดเวิร์ด เดอ โบโน)  ได้แบ่งหมวกออกเป็น 6 สีโดยสมมุติหมวกทั้ง 6 สี แทนความคิดด้านใดด้านหนึ่ง คือ หมวกสีขาว,หมวกสีแดง ,หมวกสีเหลือง ,หมวกสีเขียว,หมวกสีดำ  และหมวกสีฟ้า ซึ่งแต่ละสีมีความหมายดังนี้

                หมวกสีขาว  สีแห่งความเป็นกลาง  ไม่มีอคติ ไม่ลำเอียง เกี่ยวกับข้อเท็จจริงและตัวเลข

                หมวกสีแดง แสดงถึงความโกรธ ความเดือดดาลและอารมณ์ แสดงในมุมมองด้านอารมณ์

                หมวกสีดำ   สีดำมืดมนและจริงจัง หมวกสีดำคือข้อควรระวัง และคำเตือน มันชี้ให้เห็นถึง

จุดอ่อนของความคิดนั้น 

                หมวกสีเหลือง สีเหลืองส่องสว่าง   และให้ความรู้สึกในทางที่ดี  หมวกสีเหลืองจึงเป็นมุมมองในแง่บวก รวมถึงความหวัง  และการคิดในแง่ดีด้วย

                หมวกสีเขียว  สีเขียวคือสีของหญ้า พืชพรรณ ความอุดมสมบูรณ์  การเติบโตงอกงาม

 หมวกสีเขียวหมายถึงความคิดริเริ่ม และความคิดใหม่ ๆ

                หมวกสีฟ้า สีฟ้าเยือกเย็น  และเป็นสีของท้องฟ้าซึ่งอยู่เบื้องบนเหนือทุกสิ่งทุกอย่าง  หมวกสีฟ้าจึงหมายถึงการควบคุม  การจัดระบบกระบวนการคิดและการใช้หมวกอื่น ๆ

ประโยชน์ของการใช้ Six Thinking Hats

1.               ช่วยลดความขัดแย้งในการประชุมลงไปได้มาก

2.               ช่วยให้เกิดการคิดทีละด้าน มองทีละด้าน จากด้านหนึ่งไปมองอีกด้านหนึ่ง ทำให้เห็นภาพจริงที่ชัดเจน

3.               ช่วยให้ทุกคนอยากมีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็น เป็นการดึงเอาศักยภาพของแต่ละคนออกมา

4.               ช่วยประหยัดเวลาในการประชุม

        สรุป เรื่องเกี่ยวกับความคิดของคนเรามีความสำคัญ คนจะร่ำรวยได้ก็เพราะการคิด คนจะประ

สบ ความสำเร็จก็เพราะความคิดของเขา หากคนเราคิดไปเรื่อยโดยขาดหลักหรือความรู้เกี่ยวกับความคิด ก็จะทำให้เสียเวลา หรือไม่สามารถนำเอาศักยภาพมาใช้ ดังนั้นคนเราควรเรียนรู้เครื่องมือใหม่ๆ หรือควรมีเครื่องมือมาช่วยให้เกิดระบบในการเรียนรู้

                    ท่านผู้อ่านที่สนใจ ท่านสามารถหาหนังสือ Six thinking hats  ของ ดร. Edward de Bono (เอดเวิร์ด เดอ โบโน) มาอ่านได้ โดยมีผู้แปลเป็นภาษาไทย หากท่านผู้อ่านไม่ต้องการอ่านฉบับหนังสือภาษาอังกฤษ

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น